سازمان بنادر و دریانوردی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، در پاسخ به دعوت سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) و همگام با 174 دولت عضو این نهاد تخصصی سازمان ملل متحد، هر سال در اواخر ماه سپتامبر (اوایل مهرماه) روز جهانی دریانوردی را گرامی می‌دارد و با برگزاری مراسمی با حضور مقامات سیاسی، کشوری و لشگری، از فعالان بخش‌های دولتی، خصوصی و انجمن‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه‌های مختلف دریایی و بندری و نیز دریاییان نمونه قدردانی به عمل می‌آورد. امسال به دلیل شرایط خاص ناشی از شیوع ویروس کرونا و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، این مراسم به‌صورت محدود و نمادین در روز سه‌شنبه، بیستم مهرماه برگزار می‌شود. گنجاندن روز جهانی دریانوردی در تقویم دریایی کشور و برگزاری مراسمی با برنامه‌های متنوع و پوشش مناسب خبری، فرصتی به سازمان ما و دیگر ارگان‌های دریایی می‌دهد تا ضمن تشریح دستاوردها و اقدامات برجسته‌ی حوزه‌ی ماموریتی و فعالیتی خود، دیگران را از برنامه‌ها و اولویت‌های کاری پیش رو مطلع کنند.
این‌جانب، این روز بزرگ را به همه فعالان، کارکنان و مدیران حوزه‌ی دریایی تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و از درگاه خداوند متعال برای همه این عزیزان که گامی استوار برای اعتلای نام ایران اسلامی در راستای تحقق اقتصاد دریامحور برمی‌دارند، آرزوی سلامتی و موفقیت دارم و در این مجال کم، برخی از رئوس اقدامات برجسته بخش دریایی و برنامه‌های پیش روی سازمان را طرح و عنوان می‌کنم.
سازمان بنادر و دریانوردی به‌عنوان یک نهاد حاکمیتی زیرمجموعه‌ی وزارت راه و شهرسازی، ماموریت‌ها و وظایف متنوع و متعددی را به موجب قانون تاسیس این سازمان مصوب سال 1348 بر عهده دارد. بخش قابل توجهی از این‌ها مربوط به حوزه‌ی دریایی و دریانوردی می‌شود که همه آن‌ها به‌منظور نیل به اهداف عالیه سازمانی و کشوری یعنی حفظ، ارتقای ایمنی و امنیت دریانوردی، حفظ محیط زیست دریایی، بهره‌وری کشتیرانی و توسعه ناوگان تجاری و خدماتی ترسیم شده است. از میان ده‌ها اقدام و خدمت مهم و برجسته در طول سال‌های گذشته، علاقه‌مندم در این فرصت کوتاه و با توجه به شرایط روز، به دو مورد بسیار مهم، یعنی تحریم ظالمانه دولت ایالات متحده آمریکا و دیگری شیوع ویروس کرونا بپردازم.
پس از تصویب و امضای توافق‌نامه برجام، سازمان بنادر و دریانوردی به‌عنوان ثقل توسعه تجارت دریایی و فعالیت بندری کشور، در مرکز توجهات بین‌المللی دولت‌های علاقه‌مند به همکاری‌های دو یا چندجانبه در جنبه‌های مختلف قرار گرفت. با روی‌کارآمدن دولت قبلی ایالات متحده آمریکا و خروج دولت ترامپ از برجام، که نقض آشکار تعهدات بین‌المللی مندرج در اسناد حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود، سیاست فشار حداکثری علیه دولت و ملت ایران در دستور کار جدی این دولت قرار گرفت و سعی کرد با ایجاد اجماع میان دولت‌های هم‌سو و نیز ارعاب دیگر دولت‌ها، ایران را وادار به تمکین در برابر خواسته‌های خود کند. یکی از حوزه‌هایی که در اولویت اول این فشار حداکثری قرار گرفت، بخش دریایی و حمل‌ونقل دریایی کشور بود، فلذا موقعیت اقتضا می‌کرد، همه دست‌اندرکاران این حوزه به‌طور ویژه و با هوشمندی، درصدد مقابله با این نقشه شوم برآیند. از همان اواسط سال 1397، سازمان بنادر و دریانوردی، اتخاذ تدابیر ویژه‌ی مقابله با تحریم را در مسئولیت و اولویت اصلی خود قرار داد و برای خنثی‌سازی اثرات و تبعات منفی عهدشکنی دولت ایالات متحده آمریکا و عدم ایفای تعهد طرف‌های مقابل برجام، تلاش کرد تا با بهره‌مندی از همه‌ی ظرفیت‌های قانونی خود، در کنار صنعت کشتیرانی بماند و برای تسهیل تجارت دریایی، اقدامات قابل توجهی را در نظر بگیرد و در نهایت توانست نقش محوری خود را به‌خوبی در این رابطه ایفا کند. نتیجه و ثمره‌ی این مجاهدت‌ها و تلاش‌ها این شد که در طول این چند سال و سال جاری هرگز حتی برای یک روز هم از حرکت بازنایستد و اکنون با سربلندی می‌توان ادعا کرد که سیاست فشار حداکثری در بخش دریانوردی کشور با شکست مواجه شد؛ چه این‌که بنادر کشور شاهد انبوهی از کشتی‌های حامل کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی مردم است.
نکته دوم حائز اهمیت، موضوع شیوع ویروس منحوس کروناست. از بهمن‌ماه 1398 تا این لحظه، ایران همانند همه‌ی کشورهای جهان با اپیدمی ویروس کرونا یا کووید ـ 19 مواجه است که لااقل در نیم‌قرن گذشته کم‌سابقه در جهان و بلکه بی‌سابقه در ایران بوده است. در چنین شرایطی، سازمان بنادر و دریانوردی توانست با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بر اکثر قریب‌به‌اتفاق مشکلات و چالش‌های ناشی از این ویروس فائق آید. از میان ده‌ها اقدام صورت‌گرفته در این رابطه صرفا به چند مورد مهم آن در این‌جا اشاره می‌کنم.
تدوین پروتکل‌های بهداشتی ویژه دریانوردان و کارکنان بنادر با استفاده از رهنمودهای سازمان بین‌المللی دریانوردی و دیگر استانداردهای بین‌المللی و ملی و ابلاغ آن‌ها به بنادر و ذی‌نفعان دریایی کشور؛
تدوین شیوه‌نامه‌ی مخصوص آموزش و آزمون دریانوردان و ابلاغ و اجرای آن به‌وسیله‌ی تقریبا 60 مرکز آموزش دریایی کشور و استفاده از روش‌های نوین آموزشی به طریق آنلاین؛
تحقق وعده‌ی اولویت‌گذاری واکسیناسیون دریانوردان با هماهنگی و همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛
ارائه‌ی تسهیلات رفاهی و بهداشتی به دریانوردان ورودی به بنادر کشور و نیز تسهیل تعویض خدمه؛
ابلاغ کلیه‌ی بخشنامه‌های صادره از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی در رابطه با کرونا و نیز تمدید اعتبار گواهینامه‌های دریانوردی کشتی‌ها و دریانوردان و اعلام به این سازمان به‌منظور ابلاغ به تمامی کشورها؛
تلاش بی‌وقفه برای حفظ حقوق دریانوردان ایرانی متاثر از ویروس کرونا در بنادر ایران و نیز دیگر آب‌های بین‌المللی؛
رعایت مصوبات ابلاغی از سوی ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا به‌ویژه در خصوص حضور کارکنان در محل کار، بر اساس رنگ‌بندی‌های مختلف.
در این مسیر، کارکنان متعهد سازمان در ستاد و بنادر و هزاران کارمند و کارگر فعال در صنعت دریانوردی و ترمینال‌های بنادر، توانستند مانع از توقف جریان حمل‌ونقل دریایی کشور در این برهه‌ی حساس زمانی شوند.
در پایان از این فرصت استفاده می‌کنم و به ذکر عناوین چند دستاورد برجسته در حوزه‌ی دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در نیمه اول سال جاری بسنده می‌کنم.
اقدامات اجرایی در راستای مقابله با تحریم‌ها در حوزه حمل‌ونقل دریایی؛
مجموعه اقدامات انجام‌شده به منظور ارتقای سطح ایمنی دریانوردی؛
تهیه لایحه‌ی قانون کشتیرانی تجاری ایران و ارائه‌ی آن به مجلس شورای اسلامی؛
برگزاری آزمون‌های شایستگی دریانوردان بدون هر گونه وقفه و طبق برنامه‌ی مدون؛
انجام ممیزی مراکز آموزشی دریایی و برنامه‌ریزی برای انجام ممیزی دیگر مراکز آموزشی در طول شش‌ماهه‌ی دوم سال؛
تعریف بیش از ده پروژه‌ی پژوهشی دریایی و انجام آن‌ها از طریق برونسپاری که بعضی از آن‌ها مراحل پایانی خود را می‌گذرانند؛
اخذ تاییدیه‌ی اولیه‌ی یکی از طرح‌های مدیریت آب توازن از سازمان بین‌المللی دریانوردی که از سوی یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شده بود؛
هوشمندسازی خدمات دریانوردان شاغل بر روی کشتی‌های تجاری، خدماتی و صیادی؛
اعزام 110 دانشجوی دریانوردی برای کارورزی بر روی کشتی‌ها؛
ایجاد زیرساخت‌ها و بستر‌های قانونی برای اجرای صحیح کنوانسیون کار دریایی و پیگیری مراجعات دریانوردان؛
تدوین دستورالعمل تعیین نرخ بلیت شناورهای مسافری و ابلاغ به بنادر؛
مدیریت تامین سوخت کم‌سولفور برای ناوگان دریایی کشور از طریق پالایشگاه شازندِ اراک؛
مدیریت، نظارت و انجام هماهنگی‌های لازم در 27 مورد سانحه‌ی آلودگی دریایی؛
عملیاتی‌سازی سیستم توسعه‌ی هواشناسی کاربردی دریایی؛
تولید، صحه‌گذاری و انتشار چارت‌های دریایی از طریق دبیرخانه‌ی هیدروگرافی؛
تهیه دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه رسیدگی به تخلفات انضباطی دریانوردان مصوب هیئت وزیران، انتصاب اعضای هیئت و راه‌اندازی دبیرخانه‌ی آن؛
برنامه‌ریزی و تهیه مقدمات کار پوشش کامل ارتباطات دریایی کشور.
با اشاره به این‌که سازمان بنادر و دریانوردی به‌عنوان یک مرجع دولتی و حاکمیتی، همواره بر اجرای درست ماموریت‌ها و وظایف خود تاکید دارد و برای تحقق اقتصاد دریامحور از هیچ‌گونه تلاش و مجاهدتی دریغ نمی‌کند، بار دیگر روز جهانی دریانوردی را با شعار «دریانوردان در کانون کشتیرانی آینده» که نشان از درک صحیح و به‌موقع جامعه جهانی از نقش کلیدی دریانوردان غیور و زحمتکش در اقصانقاط جهان در دوران بحران کرونا دارد، گرامی می‌داریم و به همه دریانوردان و خانواده آن‌ها و نیز به یکایک فعالان حوزه‌ی دریایی و بندری کشور، تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و برای همه این عزیزان صحت و سلامتی توأم با موفقیت آرزومندم. |